อาจต้องลองตรวจสอบว่าระบบหมดประสิทธิภาพไปแล้วจริงๆหรือไม่ (เช่นดู Equity Curve ว่าหลุดจาก Bollinger ระยะ 3-5 ปีว่าหลุด Band 2-3SD แล้วหรือไม่ (คล้ายกับภาพในผล Backtest ของ AlphaSuite) ถ้าหลุดโดยไม่เคยหลุดเลย อาจเป็นสัญญาณว่าระบบประสิทธิภาพถดถอยลงไปหรือพัง (แต่อย่าถามว่าพังถาวรดูยังไงนะครับ เพราะไม่มีใครรู้จริงๆจนกว่าตลาดหุ้นจะปิดทำการแล้วสรุปได้ครับ 55)

แต่ถ้าระบบยังโอเค แต่เราไม่โอเค อาจมีผลมาจากด้านจิตวิทยาการลงทุนแทน ซึ่งคงต้องกลับมาถามตัวเราว่า

1. เราเข้าใจธรรมชาติของระบบที่เราใช้อยู่ดีแค่ไหน (ถ้ารู้สึกว่ายังมีอะไรที่สงสัยก็วิจัยเชิงลึกเพิ่มเติม)

2. ธรรมชาติของระบบนี้ตอบโจทย์เป้าหมายในการลงทุนของเราจริงๆหรือไม่ เช่นเราต้องการผลตอบแทนในลักษณะไหน Absolute หรือ Relative หรือต้องการผลตอบแทนสูงแค่ไหน, ความเสี่ยงแค่ไหน, Drawdown เท่าไหร่, หรือระยะเวลา Longest Drawdown นานแค่ไหน อะไรประมาณนี้ครับ (ถ้าไม่ใช่ ก็อาจต้องถึงเวลาปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงบางอย่างของระบบเพื่อให้ตอบโจทย์เรามากขึ้น แต่อย่าให้มันเป็นเพียงเพราะว่าเป็นช่วง Underperformance ของระบบนะครับ)

3. ระบบเข้ากับความเชื่อและจริตของเราแค่ไหน เพราะต่อให้ข้อ 1-2 นั้นผ่าน แต่ข้อนี้ไม่ผ่านก็จะทำให้ไม่มีความสุขกับการลงทุน และจะทำให้แหกระบบในท้ายที่สุดครับ

ผมเองคิดว่าถ้าเราตอบโจทย์ 3 ข้อนี้ผ่านได้แล้ว ที่เหลือจะเป็นเรื่องของหญ้าข้างบ้าน ซึ่งเป็นธรรมชาติของมนุษย์ที่อาจจะรู้สึกแย่เมื่อเห็นผลตอบแทนของเราแย่ลงในช่วงนึง หรือแย่กว่าคนอื่นๆในช่วงนึงครับ (แต่จริงๆแล้วทุกระบบจะมี Underperformance ตลอดเวลาเอาไปเทียบกับตลาดและระบบอื่นๆนะครับ มันหนีไม่พ้น)

พอพูดถึงตรงนี้แล้ว ผมจะนึกถึง Wisdom ของ Charlie Munger ตอนโดนคนถามว่าปีนี้ผลตอบแทนของ BRK แย่กว่ากองทุนอื่นๆ คุณมีความเห็นว่ายังไงบ้าง?

แล้ว Munger ก็ตอบว่า “แล้วทำไมคุณจะต้องมีปัญหา เวลาเห็นคนอื่นได้ผลตอบแทนดีกว่าคุณงั้นเหรอ?”

ผมคิดว่าความเห็นผมน่าจะพอมีประโยชน์ไม่มากก็น้อยนะครับ 😀